อุทยานธรณีไม้กลายเป็นหินตาก จังหวัดตาก

ข้อมูลทั่วไป

จังหวัดตากได้ประกาศจัดตั้งอุทยานธรณีไม้กลายเป็นหินตาก เป็นอุทยานธรณีในระดับท้องถิ่น เมื่อวันที่ ๓๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ ครอบคลุมพื้นที่ ๔ อำเภอของจังหวัดตาก ได้แก่ อำเภอสามเงา อำเภอบ้านตาก อำเภอเมืองตาก และอำเภอวังเจ้า รวมพื้นที่ ๕,๖๙๑ ตารางกิโลเมตร

อุทยานธรณีไม้กลายเป็นหินตาก ประกอบด้วย แหล่งธรณีวิทยา ๔๕ แห่ง แหล่งนิเวศวิทยา ๔ แห่ง และแหล่งโบราณคดี วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์๑๓ แหล่ง รวม ๖๒ แหล่ง ดังนี้

  • แหล่งธรณีวิทยา
  • ๑. หินซ้อนวัดเขาถ้ำ                                                 ๒๔. หินกรวดมนห้วยแม่บอน
  • ๒. หินควอตไซต์บ้านตลุกสัก                                    ๒๕. หินแกรนิตผุวัดดอยเจดีย์
  • ๓. หินไรโอไลต์เขาลาน้ำ                                            ๒๖. ตะกอนแม่น้ำวัดบรมธาตุตาก
  • ๔. สวนสาธารณะ แขวงทางหลวงตากที่ ๑                 ๒๗. ตะกอนแม่น้ำเจดีย์ยุทธหัตถี
  • ๕. สะพานหินห้วยปลาหลด                                       ๒๘. ถ้ำเม่น
  • ๖. เนินสูงเสียดฟ้าสำนักสงฆ์จุนโท                            ๒๙. ตะกอนไหลบ้านผาแต้ม-ท้องฟ้า
  • ๗. ถ้ำจุนโท สำนักสงฆ์จุนโท                                     ๓๐. ตะกอนไหลบ้านสันพระบาท
  • ๘. เนินตะกอนวัดดอนข่อยเขาแก้ว                            ๓๑. หินแกรนิตพระพุทธบาทดอยโล้น
  • ๙. หินแปรอุทยานแห่งชาติลานสาง                           ๓๒. น้ำตกแก่งห้วยตาก  
  • ๑๐. หินแกรนิตห้วยบวกหลวง                                  ๓๓. หินแกรนิตห้วยแม่ไข
  • ๑๑. หินแกรนิตผุหนองบัวเหนือ                                ๓๔. หินแปรหลวงพ่อเจ็ดกษัตริย์
  • ๑๒. เนินตะกอนแม่น้ำวัดท่านา                                  ๓๕. ศาลเจ้าพ่อเขาแก้ว
  • ๑๓. หอนไนส์ทำเล่                                                    ๓๖. ผาหินตัด
  • ๑๔. หินแปรหัวยทำทราย                                          ๓๗. ตะกอนไหลผาสามเงา
  • ๑๕. หินแปรห้วยคลุกหิน                                           ๓๘. ตะกอนไหลห้วยปางปุย
  • ๑๖. ชั้นตะกอนปากทางเข้า อช.ไม้เป็นหิน                   ๓๙. เนินตะกอนพระธาตุจ๋อมสะหลีหมอกแก้ว
  • ๑๗. ไม้กลายเป็นหินตาก                                          ๔๐. หินแปรเขาหนาม
  • ๑๘. ลานหินทรายวัดพระธาตุดอยงู                           ๔๑. แกรนิตเกาะวาเลนไทน์
  • ๑๙. ปากแม่น้ำวัง                                                     ๔๒. ถ้ำโยคี
  • ๒๐. หินทรายศาลเจ้าพ่อสะหลีปีมเมือง                      ๔๓. หินปูนเขาคันเบ็ด
  • ๒๑. หนองพระบาท                                                  ๔๔. หินแกรนิตวัดพระธาตุผาไข้อินทร์แขวน
  • ๒๒. หินแกรนิตตำบลแม่สลิด                                   ๔๕. หินแกรนิตแก่งสร้อย
  • ๒๓. อ่างเก็บน้ำห้วยชะลาด
  • แหล่งนิเวศวิทยา
  • ๑. อุทยานแห่งชาติลานสาง                                       
  • ๒. อุทยานแห่งชาติตากสินมหาราช
  • ๓. เขื่อนภูมิพล                            
  • ๔. ป่าปรง
  • แหล่งโบราณคดี วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
  • ๑. วัดดอยข่อยเขาแก้ว                                          
  • ๒. วัดพระบรมธาตุบ้านตาก                                      
  • ๓. วัดพระธาตุแก่งสร้อย                                          
  • ๔. วัดโบสถ์มณีศรีบุญเรือง                                      
  • ๕. พระธาตุจ๋อมสะหรีหมอกแก้ว                               
  • ๖. วัดมณีบรรพตวรวิหาร                                         
  • ๗. ศาลหลักเมืองสี่มหาราช
  • ๘. เจดีย์ยุทธหัตถี
  • ๙. ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
  • ๑๐. ตรอกบ้านจีน
  • ๑๑. ผาสามเงา
  • ๑๒. อนุสรณ์ครกหินยักษ์แม่สลิด
  • ๑๓. ศูนย์เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้ายชุมชนแม่ระวาน

ความสําคัญหรือความโดดเดนทางธรณีวิทยาในระดับนานาชาติ

ไม้กลายเป็นหินที่ยาวที่สุดในโลก ยาว 72.20 เมตร (69.70เมตร) มีหินหรือซากดึกดำบรรพ์ครบทุกมหายุคและเกือบทุกยุคในธรณีกาล ตั้งแต่มหายุคพรีแคมเบรียน พาลีโอโซอิก มีโซโซอิก และซีโนโซอิก ส่วน 12 ยุคย่อยของมหายุคดังกล่าว ก็มีถึง 11 ยุค (ขาดยุคจูแรสซิก) โดยมีทั้งหินแปร หินอัคนี และหินตะกอนมีลักษณะทางธรณีวิทยาเหมาะสมในการพัฒนาเขื่อนคอนกรีตโค้งสูงที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สูง 154 เมตร

ความก้าวหน้าในการดำเนินงาน

  • – ประสานงานกับหน่วยงานในจังหวัดเพื่อสนับสนุน และผลักดันการดำเนินงานอุทยานธรณีไม้กลายเป็นหินตาก
  • – สนับสนุนการพัฒนาแหล่งไม้กลายเป็นหินในเขตอุทยานแห่งชาติดอยสอยมาลัย (เตรียมการ) เป็นแหล่งท่องเที่ยวระดับโลกเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชนโดยรอบ  และจังหวัดตาก
  • – สนับสนุนการอนุรักษ์แหล่งมรดกธรณีไม้กลายเป็นหินตาก โดยการสร้างการรับรู้เกี่ยวกับมรดกทางธรณีซากดึกดำบรรพ์ไม้กลายเป็นหินให้เป็นที่รู้จักและยอมรับใน  ระดับสากล โดยจะจัดให้มีการบันทึกสถิติโลก Guinness World Record ไม้กลายเป็นหินที่ยาวที่สุดในโลก  
  • – แต่งตั้งผู้อำนวยการอุทยานธรณีไม้กลายเป็นหินตาก และจัดตั้งคณะอำนวยการอุทยานธรณี
  • ไม้กลายเป็นหินตาก
  • – ประสานงานกับจังหวัดตาก ในการจัดส่งแบบมาตรฐานงานก่อสร้าง โครงการพัฒนาแหล่งไม้กลายเป็นหินสู่การท่องเที่ยวระดับโลก จังหวัดตาก เพื่อให้ทางจังหวัดตากร่วมผลักดันโครงการให้เข้าสู่แผนยุทธศาสตร์จังหวัด ต่อไป
  • – ประชุมร่วมกันระหว่าง ทธ. ปตท. และสมาคมธรณีฯ เกี่ยวกับแนวทางการจัดกิจกรรมและสิทธิประโยชน์ในการสนับสนุนกิจกรรม
  • – ส่งเสริม สนับสนุนการอนุรักษ์และการดำเนินงานอื่นๆ เช่น จัดทำสื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์เส้นทางการท่องเที่ยว การเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อโซเชียลมีเดีย YouTube (Chanel geology road tour)กิจกรรมค่ายเด็กรักษ์ไม้ตากงานอนุรักษ์ซากดึกดำบรรพ์ไม้กลายเป็นหินหลุมที่ 1
  • – รวบรวม ศึกษา สำรวจ ตรวจสอบ ข้อมูลธรณีวิทยาในแหล่งอุทยานธรณี
  • – เผยแพร่องค์ความรู้ด้านธรณีวิทยาในพื้นที่อุทยานธรณี เช่น เผยแพร่องค์ความรู้ด้านธรณีวิทยาให้โรงเรียนในพื้นที่อุทยานธรณีจัดประชุมสัมมนาเชิงวิชาการ เรื่อง “ความโดดเด่นทางธรณีวิทยาของอุทยานธรณีไม้กลายเป็นหินตาก”