ข้อมูลทั่วไป

จังหวัดเพชรบูรณ์ได้มีประกาศ เรื่อง จัดตั้งอุทยานธรณีเพชรบูรณ์ เมื่อวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๑
อุทยานธรณีเพชรบูรณ์ครอบคลุมพื้นที่ ๓ อำเภอ ทางตอนเหนือของจังหวัดเพชรบูรณ์ ได้แก่ อำเภอน้ำหนาว หล่มสัก และเมืองเพชรบูรณ์ มีพื้นที่ ๔,๔๓๖ ตารางกิโลเมตร

อุทยานธรณีเพชรบูรณ์ ประกอบด้วย แหล่งธรณีวิทยา ๒๒ แหล่ง แหล่งธรรมชาติวิทยา ๑๐ แหล่ง
แหล่งวัฒนธรรม ๑๒ แหล่ง รวมทั้งสิ้น ๓๓ แหล่ง ดังนี้

• แหล่งธรณีวิทยา
• ๑. ถ้ำใหญ่น้ำหนาว                                  
• ๒. แคนยอนน้ำหนาว                                
• ๓. น้ำตกตาดใหญ่                                
• ๔. ผารอยตีนอาร์โคซอร์                            
• ๕. เลยดั้น                                          
• ๖. ภูผาแดง                                           
• ๗. ถ้ำผาหงส์                                  
• ๘. สะพานห้วยตอง                                
• ๙. ชั้นหินแบบฉบับหมวดหินน้ำดุก             
• ๑๐. ฟอสซิลกระดูกโปรซอโรพอด                  
• ๑๑. โนนหัวโล้น แคนยอนหล่มสัก
• ๑๒. โคกเดิ่นฤาษี
• ๑๓. น้ำก้อ-น้ำชุน
• ๑๔. ห้วยร่อนทอง
•  ๑๕. น้ำตกธารทิพย์
• ๑๖. ฟอสซิลปลาน้ำจืดบ้านหนองปลา
• ๑๗. ฟอสซิลปลาน้ำจืดบ้านท่าพล
• ๑๘. ไม้กลายเป็นหิน
• ๑๙. ซากดึกดำบรรพ์หอยน้ำจืด
• ๒๐. หินกรวดมนบ้านนางั่ว
• ๒๑. ฟิวซูลินิด สำนักสงฆ์เต็มสิบ                  
• ๒๒. อุกกาบาตร่องดู่
• แหล่งธรรมชาติวิทยา
• ๑. ผาสวรรค์                                     
• ๒. ผารอยพระบาท                                
• ๓. น้ำตกถ้ำค้างคาว                                 
• ๔. น้ำตกพรานบา                              
• ๕. น้ำตกวงพระจันทร์
•  ๖. ป่าเปลี่ยนสี
• ๗. เส้นทางเดินป่าน้ำหนาว
• ๘. น้ำตกวังหินลาด
• ๙. น้ำตกตาดหมอก
• แหล่งวัฒนธรรม
• ๑. วัดห้วยสนามทราย                              
• ๒. ศาลเจ้าพอผาแดง                               
• ๓. อนุสรณ์เมืองราด                              
• ๔. วัดท่ากกแก                                     
• ๕. พิพิธภัณฑ์หล่มศักดิ์                                 
• ๖. อนุสาวรีย์พ่อขุนผาเมือง
• ๗. ถ้ำฤษีสมบัติ
• ๘. เสาหลักเมืองนครบาลเพชรบูรณ์
• ๙. พุทธอุทยานเพชบุระ
• ๑๐. หอโบราณคดีเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย
• ๑๑. ศาลหลักเมืองเพชรบูรณ์                        
• ๑๒. อุทยานวิทยาศาสตร์หนองนารี

อุทยานธรณีเพชรบูรณ์มีความสำคัญโดดเด่นทางธรณีวิทยา ๓ ประการ ได้แก่

• ๑.แนวคดโค้งเลย-เพชรบูรณ์ เป็นหลักฐานที่สำคัญของการชนกันของแผ่นเปลือกโลกอินโดจีนและชาน-ไทย ซึ่งนักวิจัยจากทั่วโลกเห็นความสำคัญและให้ความสนใจเดินทางมาศึกษาวิจัยในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง
• ๒. ผารอยตีนอาร์โคซอร์ เป็นการพบรอยตีนของสัตว์เลื้อยคลานพวกอาร์โคซอร์ครั้งแรกและมีความเก่าแก่ที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และยังมีแนวทางเดินยังมีความต่อเนื่องยาวมากที่สุดมากกว่า ๑๐๐ เมตร
• ๓. พื้นทะเลโบราณและการสะสมตะกอนคาร์บอเนตอย่างต่อเนื่อง บริเวณถ้ำใหญ่น้ำหนาวเป็นหลักฐานการลำดับชั้นหินและซากดึกดำบรรพ์สามารถบ่งบอกอายุการสะสมตัวได้ตั้งแต่ช่วงยุคเพอร์เมียนตอนต้นจนถึงเพอร์เมียนตอนปลาย ซึ่งเป็นความสำคัญทางธรณีวิทยาที่หาพบได้ยากโดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ที่ไม่กว้างใหญ่มากนัก

ความก้าวหน้าในการดำเนินงาน

• ๑.การประชุมระหว่างนายกรัฐมนตรีกับผู้ว่าราชการจังหวัด ผู้แทนภาคเอกชน ผู้บริหารท้องถิ่นและผู้แทนภาคเกษตร เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง ๑ และกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ๑ เมื่อวันที่ ๑๘ กันยายน ๒๕๖๑ มีข้อสั่งการให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาในรายละเอียดการผลักดันแหล่งธรณีวิทยาจังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นอุทยานธรณีโลกตามขั้นตอนต่อไป
• ๒. คณะกรรมการส่งเสริมการอนุรักษ์แหล่งธรณีวิทยาและจัดตั้งอุทยานธรณี รับรองอุทยานธรณีเพชรบูรณ์เป็นอุทยานธรณีประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๖๓ และต้องได้รับการประเมินซ้ำเพื่อคงสถานะเป็นอุทยานธรณีประเทศไทยในปี ๒๕๖๗